«CARTAS DESDE GALIZA»

A Miña Nai: 23/08/1933 – 22/06/2019

Ti es a derrdeira dun ciclo que contigo agora péchase. Agora toca-nos a nos. Non tiven plena conciencia do que isto supuña até estes intres. O morreres Papá, non albisquei ese fin de ciclo, seguramente porque ti aínda ficabas con nos. Agora, ó non estares ningún dos dous, as miñas poucas e, co paso de tempo, minguadas células grises, o cabo, entenden, e o que é más importante, comprenden. En troques, a nivel emocional, teño a sensación de estaren moi lonxe de acadalo. A falla de vos, por herdanza, corresponde-lle ao teu fillo, o Meirande, presidi-la táboa a hora de xantar. Eu, pola miña parte, estarei ao «quite». É o que nos toca.

Coma ti adoptarei unha actitude en segundo plano, desas nas que, moitas veces, custa-nos estar a xente coma nos, pero que, nembargantes, sabemos asumir coma ninguén. Desas emparentadas coa abnegación que non son máis que virtudes ao servizo dos demais. Que nos doen por apartarnos do centro do foco de toda atención, pero que tanto nos enche de satisfacción, unha forma máis – e pode que máis nobre – de recoñecemento. Actitude que a maior parte das veces ven imposta por convencionalismos de toda estirpe, por leis das costumes que moitas veces tanto custa-nos comprender entendéndoas perfectamente. Costumes convencionais que privaron-te da ledicia das letras e a paixón dos números a prol do teus irmáns polo só feito de haberes nacido nena; rigores da fame que impuxeron a súa lei, ti tan ávida de querer saber e coñecer. Soñadora, poucos deles puideches cumpriren, pero os logrados foron de abondo porque todos eles son fillos do sacrificio e o amor. Sempre dende a barreira, afastada dos focos que tanto houberas reclamado para ti soa, deixaches que outros levaran-se o protagonismo para que ninguén fora quen de recoñecer-che mérito algún. Ó fin, case che deu vergoña reclamares o que ti entendías como teu, e tiveches que conformarte coa amarga sensación da frustración. A ti, chamada a brillar con luz propia, non te deixaron face-lo coma estrela da túa vida, ata arrebataron-te o nome escollido para o paseo da fama, pero saíu-lles mal: aló onde as ánimas dos xustos son a ser levadas cara a luz en carros alados, Papá estará a esperar a súa triunfante moza, «Olghita».

- «Migha» – dirá-te –, aquí si que vas lucires!

Poucos entenderon-te, pero poida que eu si. Até o día de hoxe, a miña afamada condición de testudo, impediu-me ve-la verdade. Confundido polas loas ás semellanzas ao meu pai, só visíbeis por imitación, deixe-me ires esquecendo que, a miña principal fonte xenética, es ti. Foi como rexeita-la por vergoña, como negar o que son, nega-la miña procedencia que é o mesmo que renunciar a se-lo teu fillo. Chegados até aquí, nestes derradeiros días da túa mortal vida, tratei, ao meu xeito, e non sen esforzo – sempre que o fago, así é – de pensares, porque reflexionar queda-me grande, en por orde na miña mente i en paz contigo. Prometo-te, mamá, que nunca máis dubidarei de quen son, porque o que son é de onde veño. Perdoa-me!

Tiña preparada unha fermosa disertación sobor da vida e a morte, sobre a dor da perda, da nosa individual egoísta forma de afronta-la mesma, e acabei por por-me a confesarme, que non é máis que outro modo de roubarte un protagonismo que, o cabo, é-che devolto. Unha vez máis, e nesta ocasión a cargo do teu fillo, deixaron-te en segundo plano, sen teres en conta que, quen ao final acapara a luz de tódolos focos, es ti. Estas poucas verbas aquí vertidas non tiñan máis pretensións que as de falar de ti, en troques, remataron por seren unha sinxela, por falla de importancia, confesión, pero non unha calquera, senón unha feita a ti.

Agora toca a penitencia, mamá... a miña penitencia, e sen ti, sen vos, coido que non serei quen de afronta-la.

O teu fillo que te quere.

rpm ’19

Fornelos de Montes, xuño 2019.